Dünyada 19’uncu ve Avrupa’da 10’uncu büyük ihracatçı konumunda yer alan Türkiye’nin iklimlendirme sektörü, 2023 itibarıyla küresel pazardaki yüzde 1,3 olan payını, 2028 yılında yüzde 1,5’in üzerine taşıma hedefiyle dış ticaret fazlası oluşturmayı arzuluyor.
Kentleşme, konut sektöründeki gelişim ve iklim değişikliğinin etkisiyle artan sıcaklıklar Türkiye’de klima talebini artırıyor.
Aynı şekilde küresel pazarda oluşan klima talebi de sektörün ihracatını geliştiriyor. Türkiye’nin klima sektörü, son yıllarda önemli bir gelişme kaydederek uluslararası alanda rekabetçi bir konuma ulaştı. Özellikle iklimlendirme ürünlerine olan ihtiyacın artması, enerji verimli ürünlere yönelik taleplerin yükselmesi ve teknolojik gelişmelerin sektöre entegrasyonu, Türkiye’nin küresel pazardaki konumunu güçlendiren ana etkenleri oluşturuyor.
İklimlendirme Sanayi İhracatçıları Birliği (İSİB) verilerine göre Türk iklimlendirme sektörü, dünyada 19’uncu ve Avrupa’da 10’uncu büyük ihracatçı konumunda yer alıyor. 2023 yılı sonu itibarıyla küresel pazardan yüzde 1,3 pay alan Türk iklimlendirme sektörünün hedefi, 2028 yılında bu oranı yüzde 1,5’in üzerine çıkartmak ve sektöründe dış ticaret fazlası veren bir ülke konumuna gelmek olarak gösteriliyor.
Sektörde ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 90 oldu
Klima üretiminde Avrupa’da önemli bir konumda yer alan Türkiye, 2023 yılında klima sistem ve elemanları ürün grubunda 781.1 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. Sektörel bazda birim fiyatı 6,1 dolar iken klima sistem ve elemanları ürün grubunda birim fiyat 10,7 dolar oldu.
Türkiye genelinde ise birim fiyat ortalama 1 dolar olarak kayda geçti. İklimlendirme sektörü 2023 yılını bir önceki yıla göre yüzde 7,3 artış göstererek 7,2 milyar dolarlık ihracat seviyesi ile kapattı. Sektörün ihracatı tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşırken ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 90 olarak gerçekleşti. Tüm alt ürün gruplarında da ihracatını artıran sektör, 2023 yılında Türkiye ortalamasının üzerinde kilogram değerine ulaştı.
İhracat hedefi 8 milyar dolara yaklaştı
Türkiye iklimlendirme sektörünün son beş yıllık ihracatına bakıldığında 2019 yılında 4,7 milyar dolar olan ihracatın, 2020 yılında pandemi sürecinin etkisiyle 4,66 milyar dolara düştüğü görüldü. 2021 yılında normal hayata dönüşün başlaması, 6 milyar 196 milyon dolarlık ihracat ile sektöre olumlu yansıdı. 2022’de 6 milyar 680 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracatı, 2023 yılında 7,2 milyar dolara yükseldi. 2024 yılında ise sektör ihracatını 7,8 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
Split klima üretimi 2023’te 2 milyon adede ulaştı
İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği’nin (İSKİD) her yıl düzenli olarak hazırladığı İklimlendirme Sektör Raporu’nun 2023 yılı yayınına göre Türkiye split klima pazarı yüzde 35 büyüdü. Sektörde faaliyet gösteren 67 şirketin veri sağlayarak katkıda bulunduğu rapora göre 2023 yılında split klima ürün grubunda üretim miktarı, önceki yıla göre yüzde 4,5 artışla 2 milyon adede ulaştı. İç pazar satışları ise yaklaşık 600 bin adet ithal ürün ile 1 milyon 900 bine yükseldi.
İhracat artışı farklı ürün gruplarında görüldü
Rapora göre ayrıca bir diğer önemli ürün grubu olan Değişken Debili Klima Sistemlerinde (VRF, VRV, VRS, Mini VRF) pazar büyüklüğü önceki yıla göre yüzde 23 artış gösterdi. Böylece söz konusu ürün grubunda ithalatta yüzde 43, ihracatta ise yüzde 164 artış yaşandı. Alışveriş merkezlerinde yaygın olarak kullanılan çatı tipi paket klimalarda ise 2023’te bir önceki yıla göre iç pazarda yüzde 30, üretimde yüzde 10 ve ithalatta ise yüzde 75 düzeyinde düşüş yaşandı.
Ancak bu ürün grubunda ihracatta önceki yıla göre yüzde 15 ve son 5 yıl verilerine göre yüzde 80 artış yakalandı. İSKİD verilerine göre klima sistem ve elemanları ürün grubunda Ocak-Mart 2024’te 207 milyon dolarlık ihracat gerçekleşti. Sektördeki gelişmelere ve global ekonomik koşullara bağlı olarak ihracat verileri 2024 yılında dalgalanmaların yaşanabileceği belirtilirken, genel olarak sektörün büyüme trendini sürdüreceği ön görülüyor.
